Waarom Nederlanders zich op vakantie ergeren aan andere Nederlanders

Je zou denken: een bekend gezicht in het buitenland is juist prettig. Iemand met wie je kunt praten in je eigen taal, die dezelfde cultuur snapt en misschien zelfs nog tips heeft over een goede strandtent. Toch is het tegendeel waar. Uit meerdere onderzoeken blijkt dat Nederlanders zich juist massaal ergeren aan elkaar op vakantie. Waarom is dat zo? En belangrijker: hoe herken je ze?

Ergernis als spiegel

Volgens recent onderzoek van Cheaptickets zegt 69% van de Nederlanders zich regelmatig te storen aan andere landgenoten op vakantie. Nog opvallender: een derde noemt het zelfs als een van de grootste vakantiefrustraties. De ergernissen lopen uiteen van luidruchtig gedrag bij het zwembad tot het claimen van ligbedden met een handdoek vóór zonsopgang.

Psychologen verklaren het fenomeen vaak met het begrip “zelfprojectie”. Je ziet gedrag bij anderen dat je diep vanbinnen herkent, maar liever niet wilt erkennen als onderdeel van jezelf. De bekende ANWB-stijl, het hamsteren van ontbijtitems of de havercappuccino met extra havervlokken – het roept gêne op, omdat het zo herkenbaar is. In een omgeving waar we juist willen ontsnappen aan het alledaagse, confronteert de medevakantieganger ons met alles wat we dachten achter te laten.

De top vijf frustraties op vakantie

Uit verschillende peilingen en mediaberichten komt een tamelijk eenduidig beeld naar voren van wat Nederlanders het meest irriteert aan elkaar op vakantie:

• Geluidsoverlast: luid praten, muziek op het strand, schreeuwende kinderen.
• Asociaal gedrag bij eten: hamsteren bij het buffet, overal klagen over de kwaliteit.
• Territoriumdrift: handdoekenleggers, plekjes claimen bij zwembad of strand.
• Betweterigheid: constant vergelijken met Nederland (“hier is alles slecht geregeld”).
• Gruwelijk herkenbare kleding: ANWB-stijl, oranje hoeden, Crocs of sandalen met sokken.

Wat opvalt is dat de ergernissen vaak weinig te maken hebben met objectief asociaal gedrag. Ze draaien vooral om schaamte – om het te veel ‘Nederlandse’ aan de ander, dat oncomfortabel dichtbij komt.

Vijf Nederlandse vakantietypes in het wild

Of je nu in Frankrijk kampeert of een all-inclusive resort bezoekt in Antalya, de kans is groot dat je een van deze types tegenkomt. Misschien herken je jezelf ook wel.

1. De verbinder

Een vriendelijk koppel van zekere leeftijd dat op de camping al snel weet wie de buren zijn en waar ze vandaan komen. Nodigt je uit voor een wijntje of een spelletje, ook als je net lekker in je boek zat. Vraagt waar je vandaan komt, om daar direct een verhaal over een neef in de buurt aan vast te knopen.

• Herkenbaar aan: praatje bij het zwembad, pannenkoekenpan in de voortent, Brabantse tongval.
• Favoriete bestemming: Torremolinos met buurtbarbecue.

2. De bespaarder (Sultana warrior)

Groot gezin met dakkoffer, alles van huis meegenomen. Denk aan koffiefilters, tosti-ijzer en tien pakjes Sultana. Strikt regime op de camping en geen geld uitgeven als het niet hoeft. Zal nooit een taxi nemen als je ook kunt lopen.

• Herkenbaar aan: afwasmiddel in reisverpakking, bonuskaart in de heuptas, extra croissantje mee bij ontbijt.
• Favoriete bestemming: de Lidl in Zuid-Frankrijk.

3. De zeikerd

Hij – meestal een hij – is overal ontevreden over. Het brood, het weer, de bediening, het tempo van het verkeer. In Nederland is alles beter. Maar toch blijft hij elk jaar terugkomen.

• Herkenbaar aan: zonnebril op het achterhoofd, zure blik.
• Favoriete bestemming: Nederland – met lange tanden.

4. De dromer

Twintiger of dertiger met een sabbatical en een yogamat. Alles draait om esthetiek, rust en zonlicht. Het ontbijt moet ‘aangeleverd’ worden, liefst met een bloemetje erop. Vakantie is een serie perfecte plaatjes.

• Herkenbaar aan: havermelkcappu, golden hour-foto’s, kimono met slippers.
• Favoriete bestemming: Bali.

5. De regelaar

Het ANWB-koppel dat drie weken voor vertrek de kofferlijst al klaar heeft. Gaat nooit onvoorbereid op pad, weet exact waar de dichtstbijzijnde apotheek zit en heeft een papieren routekaart – voor de zekerheid.

• Herkenbaar aan: matching rugzakken, powerbank in de hand, rugzak met 14 zijvakken.
• Favoriete bestemming: Oostenrijk, liefst met wandelroutes op dagplanning.

Wat zegt dit over ons, en onze ergernissen?

Dat we ons ergeren aan elkaar op vakantie is eigenlijk een vorm van zelfreflectie. We willen geen toerist zijn, maar zijn het natuurlijk wél. In het buitenland spiegelen we onszelf aan anderen – en dat botst soms met het beeld dat we van onszelf willen hebben: wereldwijs, ingetogen en ‘net even anders’.

Die zelfspot zit diep in de Nederlandse cultuur verankerd. En misschien is dat maar goed ook. Want zolang we nog kunnen lachen om de zonneprins, de Sultana warrior of de handdoeklegger – herkennen we iets van onszelf. En dat is het begin van mildheid.

En jij? In welk type Nederlander herken jij jezelf – of juist helemaal niet?